Yerel basında çıkan “GELİBOLU İLÇESİ YAPILAŞMAYA AÇILDI” haberi üzerine kamuoyuna aşağıdaki bilgilendirmenin yapılması uygun görülmüştür:
Bilindiği gibi doğal sit alanları 644 Sayılı KHK ile yeniden değerlendirilmek üzere Bakanlığımıza devir edilmiştir. 644 sayılı KHK’nin geçici 6. maddesi “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte, doğal sit alanı ve tabiat varlığı olarak tespit ve tescil edilmiş alan ve varlıklara ilişkin her türlü belge, bu alan ve varlıkların statülerinin yeniden değerlendirilmesi için en geç altı ay içinde Bakanlığa devredilir. Tabiat varlıkları ve doğal sitlerle ilgili yeni değerlendirme yapılıncaya kadar bu alanlara ilişkin olarak kültür ve tabiat varlıklarını koruma bölge kurullarınca alınmış kararlar geçerlidir.” Şeklindedir. 644 sayılı KHK ile diğer görevlerin yanı sıra doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi görevi de Bakanlığımıza verilmiştir.
Doğal sit alanlarının ve tabiat varlıklarının Bakanlığımıza devrini takiben bu alanların değerlendirmesine ve tespitine ilişkin bilimsel kriterlerin belirlenmesi çalışmaları başlatılmıştır. Korumada başarı ancak bilimsel kriterler çerçevesinde belirlenen korunan alanların yine bilimsel kriterler çerçevesinde tespiti ve yönetilmesi ile mümkündür. Bu doğrultuda Çanakkale İlinde yapılan çalışmalar mesleğinde deneyimli akademik bir ekiple titizlik içerisinde yürütülmüştür.
Dünyadaki uygulamalar da bu yöndedir. Bu sorunları dikkate alarak Bakanlık olarak doğal sit alanlarının belirlenmesine ilişkin bilimsel kriterlerin belirlenmesi amacıyla, ulusal ve uluslararası mevzuat taranarak, korunan alanlar ile ilgili uygulamalar ve aksaklıklar irdelenerek, ulusal ve uluslararası düzeyde belirlenen korunan alanlar ile eşleştirmeler yapılmış ve bunların sonucunda korumanın genel ilkeleri ortaya konulmuştur. Bu çalışmalar neticesinde “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik” hazırlanarak ve doğal sit alanlarına ilişkin yeni koruma kategorileri ve koruma ilkeleri de belirlenmiştir.
Yönetmelikte “Korunan alanlara ilişkin genel ilkeler” bölümünde;
MADDE 5 – (1) Korunan alanların belirlenmesi, değerlendirilmesi ve korunmasında aşağıdaki ilkelere uyulur.
a) Korunan alanların statüsünün belirlenmesi ve değerlendirilebilmesi için zamana bağlı değişimleri ortaya koyan ekolojik süreçler tanımlanır.
b) Herhangi bir korunan alanın güncel durumu tespit edilmeden, o alanın korunan alan statüsü yeniden değerlendirilemez.
c) Korunan alanların güncel durumu; alanın biyolojik çeşitliliği, hidrolojisi ve hidrojeolojisi başta olmak üzere her açıdan durumu hazırlanacak en az ardışık dört mevsimi kapsayan ekolojik temelli bilimsel araştırma yapılarak belirlenir”şeklindedir.
Söz konusu basın açıklamasında yer alan haberlerin aksine, Muğla İlinde yapılan doğal sit çalışmaları tamamen ulusal ve uluslararası bilimsel kriterler doğrultusunda konusunda uzman bilim adamları tarafından yapılmıştır. Bakanlığımız bölgede yapılan projeyi 2863 Sayılı Yasa’ nın 7. Maddesi gereği, ilgili kurum görüşlerine yazılı olarak sunmuştur.
Görüşler doğrultusunda, Gelibolu ve yakın çevresi ile ilgili olarak mesleğinde deneyimli akademisyenlerce, tamamen bilimsel veriler doğrultusunda hazırlanan “Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Projesi”, Çanakkale Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonunda ilgili kurum ve kuruluşların yazılı görüşleri doğrultusunda değerlendirilmiş olup 18.03.2019 tarih ve 64711 sayılı Bakanlık Makam Oluru ile onaylanmış 2019/30747 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır.
Çanakkale ili, Gelibolu ilçesi sınırları içerisinde yer alan 1. Derece ve 3. Derece Doğal Sit statüsünde olan 17. ETBAR 01 Gelibolu Yarımadası 1. Kısım Sit Alanlarının koruma statüsünün "Kesin Korunacak Hassas Alan", "Nitelikli Doğal Koruma Alanı" ve "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı" olarak tescil edilmesinin uygun Kesin Korunacak Hassas Alana ait tescil işlemleri ise devam etmekte olup, Cumhurbaşkanlığı Makamınca tescil ve ilan edilecektir.
Söz konusu haberde; “Gelibolu İlçesi yapılaşmaya açıldı” başlığı tamamen asılsızdır. Aksin e daha korumacı ve bilimsel gerekçeler doğrultusunda yapılan tescil kararında alanda; Kesin Korunacak Hassas Alan ve Nitelikli Doğal Koruma Alanı olarak belirlenen alanlarda konut yasağı olmakla birlikte,Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanları “Kesin korunacak hassas alanlar veya nitelikli doğal koruma alanlarını etkileyen, bu koruma bölgeleri ile bütünlük gösteren, korumaya katkı sağlayacak, doğal ve kültürel bakımdan uyumlu düşük yoğunlukta faaliyetlere kısıtlı izin veren alanlardır.” olarak tanımlanmıştır.
Bilimsel ve katılımcı bir yaklaşımlagerçekleşen tescile yönelik söz konusu haberlerin aksine doğal sit alanlarında herhangi bir iptalin söz konusu olmadığı aksine daha korumacı bir yaklaşımla eskiye göre % 7,58‘lik bir artış olduğu dagörülmektedir. Bakanlığımız ilgili basında yer alan söz konusu haberler bilgiden uzak ve gerçeği yansıtmamaktadır.
Kamuoyunun bilgilerine saygıyla duyurulur.
Ömer BOLAT
Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
